KARABÜK PİRİNÇLİK KÖYÜ
  SÖZLÜK
 
A
Aydışmak         : Sözlü mücadele,tartışma
Acablamak       : Garip karşılamak
Aşdan koru       : Aşağıdan yukarı doğru
Afur                  : Büyükbaş hayvanların yem,saman yedikleri ağaçtan yapılan kap
Ayacuk Baccuk : 2 kişinin ayakları ve başları ters yatması
Alaf                  : Alev
Ark                  : Bahçe sulamak için yapılan su kanalı
Abıca               : Amca
Âgitmek , Aligitmek : Götürmek
Angut              : Anlayışı biraz kıt olan
Anadut            : birisi üstte ikisi yada üçü altta üç yada dört parmaklı ekin destesi            tutup taşımak ve yüklemek için kullanılan çiftçi aleti
Avla                : Bahçenin etrafını çalı,daraba, v.s.  ile çevirmek
Alkuru            : Parelel 
Angâre           : Köyün ortak işlerinin imece ile yapımı
Akbak            : Bembeyaz
Âmeden         : Aniden
Ars                : Gelincik ( hayvan )
Aşlak             : Yeni dikilen veya aşı yapılan meyve ağacı
Avuz              : İnek doğum yaptığında ilk sütünden yapılan yoğurt türü bir yiyecek
Arey              : Şaşkınlık ifadesi

B
Buymak         :  Çok üşümek
Benillemek     : Şaşırmak,korkmak
Bayrı             : Bari
Bisleğeç        : Ekmek pişirmek için kullanılan ağaçtan kürek
Böğür            : Bağır , Göğüs
Bozak           : Domuz yavrusu
Burmak         : 1-Çevirmek , 2-Hayvanlari enemek
Bihamla        : Hemen
Başoğkoru    : Aşağıdan yukarı doğru
Bunar           : Pınar
Bükelek        : Büyükbaş hayvanların deli gib koşuşturması
Birden          : Hep birlikte
Boyna          : Sürekli , devamlı
Boyunduruk kayışı   : Sap arabasında boyunduruğu arabaya tutturmaya yarayan kayış
Bi düzaya    : Aynı hizada
Bir külliyet   : Hiç
Basak         : Merdiven
Burganaç ağacı : Sap arabasında ekini sıkıştırmaya yarayan yuvarlak ve dönecek biçimde ayarlanan ağaç
Bedavra       : Ağaçtan yarma usülü ile yapılan ve genelde samanlık çatılarını örtmeye yarayan tahta
Bıkanak      : Hayvanların topuklarının üstündeki tırnak
Bulgur         : Dolu 
Bıldır          : Geçen ( geçen sene=bıldır sene)
Börttürmek  : Haşlamak


C
Campalamak   : Su ile çalkalamak
Çörezlenmek   : Oyalanmak
Çekiş etmek   : Kavga etmek
Çımkışmak     : Kavga etmek
Çomlaşmak    : Kalabalık halinde saldırmak
Çit    : Genelde fındaktan yapılır ve küfeden büyük  olur
Çetlemük       : Kirazın yeşil ve olgunlaşmamış hali
Çakıldak        : 
Çöğürge         : Ağaçtan yapılan kapı kilidi
Cırtalak         : Saygısız
Cıggada        : Azıcık
Çivürdük        : Fasülye ve nohutun haşlanmış hali
Cancalaguşluk   : Tahterevalli
Cılgusuz       : Terbiyesiz
Çöte             : Küçük kazma
Çardak         : 1-Evin salonu , 2-Meyve kurutmak için yapılan yer
Çiçek           : Ihlamur
Çöğmek       :
Çöğdürmek   : Küçük tuvalet
Çentelemek  : Elma,armut gibi meyveyi bıçak veya çakı ile vurarak yumuşatmak
Ciril ciril : Çok az
Cızık tutmak  : Büyükbaş hayvanların deli gibi koşturması
Çibi  : Mısırın patlamayanları
Çemkürmek  : Köpek havlaması
Curuk          : Hindi
Çilemek       : Az yağmur yağması
Cılık            : Bozuk yumurta
Cegat          : Ceket


D
Didol  :
Dımdızlak : Hiçbir şeysiz , Pırıl pırıl
Dişemek   : Bileylemek
Dadurga  : Eli bişeye yakışmayan,beceriksiz
Dorukmak : 1-kesilen bir ağacın yere düşmemesi    , 2-Kaybolmak,çıkışı olmayan biryerde kalmak
Daraba    : Avla malzemesi olarak kullanılan ve genelde köknar ağacından yapılan tahta
Duravâmak : Çok yorulmak,tıkanmak
Dabanları diremek : İnat etmak
Diynemek  : Dinlemek
Döngel      : Muşmula,beşbıyık
Duncukmak   : Çok sıkılmak , pes etmek üzere gelmek
Dingildemek  : Sallanmak,dengesiz olmak
Diran       : Ekin taşımak için kullanılan 2 çatallı alet
Dalaş etmek : Hayvanların döğüşmesi
Diklambaç kurmak : Takla atmak
Düven sürmek
Davranmak  : Acele etmek
De'ene        : Bebekleri güldürmek için söylenen "ce" türünde bişey
Dırık           : 1-Sincap  , 2-Ağaca çıkanı güldürmek için söylenir


E
Ellehem   : Allahu âlem
Eylenmek : 1-Beklemek   , 2- Dalga geçmek
Eylemek   : Durdurmak
Enizlenmek  : Oyalanmak
Eyha etmek : İhya etmek
Ebecük    : Başörtüsünün uçlarını başın üstüne bağlamak
Eletmek   : Götürmek
Erincek   : Kedi yavrusu
Evmek     : Acele etmek
Ecük       : Azıcık
Eşgâre    : Aşikar,açıkça
Eysıran   : Hamur bölmeye ve kazımaya yarayan alet
Emme      : Ama
Eşelek    : Elma ve armutun yedikten sonra kalan kısmı
Emsüz    : Beceriksiz
Eyrelti
Evlek      : Bir ev sığacak kadar alan
Ete taraf  : Öte taraf
El ezberi  : Alışkanlık
El yüz yıkama taşı  : Lavabo
Enük        : Köpek yavrusu
Ellik        : Eldiven

F
Finigirdek   : Oynak
Ferasetsüz  : beceriksiz
Fasit           : Ara bozucu
Fişdelek      : Terbiyesiz,oynak
Fıska          : Soğan tohumu
Fışka          : Köpek pisliği
Ferik          : Yumurtlamaya başlamamış olan tavuk ( civcivin büyüğü)
Fışırdamak  : Gülüşmek,oynamak

G
Goya      : Güya
Garsambalık : Karışıklık,kalabalık,karambol
Genillemi
Gövlez   : Köpek yavrusu
Germeç  : Tarla ve bahçenin etrafını kapatmak için konulan uzun ağaç,engel
Gün çardağı
Gevil gevil demek : Lafı dolandırmak
Gapcuk  : Fasülyenin kabuğu
Govşak  : Gevşek
Gıcı      : Kozalak
Goga     : Taşlarla oynanan bir oyun
Göde göde : Yağmur duası şeklinde oynana bir oyun
Gelin Kocası : Bayramlarda oynan bir oyun 
Gegeç    :İşe yaramayan , büyük elli
Göynek   : Atlet
Gaçılmak  : Çekilmek
Galan    : Artık
Gade     : Yaşlı kadın
Gocuba  : Büyükbaba
Gocuna  : Büyükanne
Gene      : Yine
Gubuz atmak  : Hava atmak
Gıygaşdumak  : Biraz aralamak ( kapıyı gıygaşdumak)
Gırnaşmak     : Buruşmak,kırışmak
Gama tazıtmak  : Ölçüyü kaçırmak,tadını kaçırmak
Gamayı yemek : Başa kötü bir iş gelmesi,işin kötü sonuçlanması
Gama basmak  : Oyun oynarken bir el yenmek
Gidişmek      : Kaşınmak
Gavışdamak  : Ses çıkarmak 
Gıygaşuk     : Aralık
Guytak        : Çukur
Gavurga      : Mısır patlağı
Gabiz          : Kabız
Geven     : Karıkların önünü su geçecek şekilde düzeltmek
Garık     : Sebzeleri sulamak için yapılan kanal
Gavut     : Mısır,nohut..vs den toz haline getirerek yapılan  yiyecek ( leblebi tozu gibi)
Gıymuk   : Kıymık
Gocagelin  : Bir aileye ilk gelen gelin
Gavuç
Güvlek    : Özellikle tuz saklama kabı ( ağaçtan )
Gegel     : Yeşil ceviz kabuğunun ele bıraktığı leke
Gurulmak  : 1-Elin veya ayağın tutlması  ,2-Kafa tutmak

H
Hesbeten           : Bilerek,mahsustan
Hora geçmek      : Çok iyi olmak
Havlu                 : Avlu , evin giriş katı
Hatırını kırmak   : Kalbini kırmak  
Heykirmek          : Genelde soğuk su döküldüğünde titremek
Hovşalamak        : Buruşturmak
Höşmelek            : Meyveleri yedikten sonra kalan kısmı
Haşgalla             : Mısırın sapı ve yaprağı
Hataş                 : Ateş
Hıtkakan            : Ağaçkakan 
Harhar               : Büyük çuval
Hakından gelmek : Bir işi yapabilmek
Herek              : Hayvana yük yüklerken kullanılan ağaç
Helke               : Yoğurt ve süt konulan kap
Hasba      
Heralin            : Herhalde 
Harazalı          : Kavgacı , belalı
Hurun              : Fırın      
Heç etmek       : Ziyan etmek
Havaya            : Boşuna 
Hışdamak        : Ses çıkarmak
Huyha             : Yılan kaçsın diye söylenir
Hurtuna           : Fırtına
Hayta              : Yaramaz
Hayın              : Hain

I -İ
Irgalamak      : İlgilendirmek
İdare            : Gaz yağı ile yanan aydınlatma aleti
Ilbatan          : Küçük su birikintileri
İlkin              : Önce , ilk
İbdin            : Önce , ilk
Işmar etmek  : Göz kırpmak
Iccak            : Sıcak
İncik             : Şimdi
İslifelek        : Kimsecikler
İylik             : Sap arabasının dingili
İtale etmek   : 
İmük             : Gırtlak
İsbit
İpî               : İyice
İhi               : İşte
İğdiş           : Küçük yabani armut

K
Kaynamak   : Rahatsız etmek
Kecire        : Çok zayıf
Köş            : Bahçelere domuz beklemek ve diğer ihtiyaçlar için yapılan ahşap kulübe
Kömüş        : Manda
Kiren         : Kızılcık
Kelem        : Lahana
Kez            : Aşı yapmak için ağaçtan alınan kısım
Kevgen      : Yüksek dalları yakalayıp çekmek için kullanılan ağaç
Kara üzüm : Böğürtlen
Kepez        : Ağacın en yüksek noktası
Kütlek       : Ağaçtan yapılan bir tür oyuncak 
Kunlamak  : hayvanların doğum yapması
Kındım
Küskü       : 1-Çok ağır , 2-Ağır ağaçları çevirmek için ağaçtan yapılan kalın sopa
Karın komak   : Alınmak,gücenmek
Kapmak       : Köpeğin kapması yani ısırması
Kürtün        : Kar yağdığında rüzgarın karı dağıtması,bir yere yığması (genelde belenüzerinde olur)
Keşik         : Sıra  (sığır keşiği = sığırın sıra ile güdülmesi)
Külük         : Kuluçkaya yatıp civciv çıkaran tavuk
Kanıkmak   : Alışmak
Kertmek    : 1-Ağaca çentik atmak , 2-Ordan burdan konuşmak
Keş           . Torba yoğurdundan köfte gibi yapılıp kızartılan harika bişey

M
Malem yalem   : Olur olmaz
Meh               : Al , buyur 
Mıymıntı         : Sıkılgan,tembel
Muncuklamak  : Sıkıştırmak 
Mintan            : Gömlek
Midare etmek  :Midana etmek
Malak             : Kömüş yavrusu
Meymenetsüz
Madırga        : Makta'da tomruğa kanca çakmak için kullanılan çekiç
Mele             : Kuyu , çukur
Mührüz         : Cimri
Mayıs           : Hayvan pisliği 

N
Nicce
Nancam       : Ne kadar çok
Nesibetsüz  : Nerde ne konuşacağını bilmeyen
Naştapa      : Maşraba
Nâçar         : Çaresiz
Nankusu     : Hangisi
Nodul         : Ürgendirenin ucuna çakılan çivi

O - Ö
Öte geçe  : Öbür taraf
Össehet   : Hemen , anında
Örüsker   : Rüzgar
Oklağaç   : Hamur açmak için kullanılan yuvarlak ağaç
Ocaklık    : Eski model şömine
Onarmak  : 1-Dövmek,terbiye etmek  , 2-Tamir etmek
Ovaz       : Köyümüzde 2 yerde bulunan güzel bir meyve
Öti sene  : Geçen sene değil,ondan önceki sene
Omca      : Kalın ve büyükçe odun
Özenmek : Sevinmek 
Oyuk       : Bahçelere ve tarlalara kuşları ve diğer hayvanları korkutmak için yapılan korkuluk
Övez       : Genelde büyükbaş hayvanları ısıtrarak bükelek tutmasına neden olan böcek

P - R
Poğ        : Başörtüsü
Pantul    : Pantolan
Pörsümek : Buruşmak
Poyre    : Ağaçtan yapılan su kanalı
Petenek : Domuz yavrusu
Peşkir   : Havlu
Puşumak: Tavır koymak
Pesende etmek : Tavır koymak , hava yapmak
Pürçenek  : Dağınık olan saç
Pelte        : Nişastadan yapılan çocuk maması
Peykürmek  : Bağırmak , tilki için kullanılır

S - Ş
Sal taşı   : Musalla taşı
Sınangu  : İnatçı , geçimsiz ,içten pazarlıklı
Sayvan   : Kulübe
Sendiremek : Düşecek gibi olmak
Seyirtmek   : Koşmak
Sünepe
Sergengezen : Fare
Sacıyak
Sedir    : Ağaçtan yapılan ve fazla geniş olmayan divan
Sergen  : Raf
Sırnaşmak : Kavga yapmaya bahane aramak , tebelleş olmak
Sıracalı   : Belalı
Sılış        : Her tarafı ıslak
Şu dusun  : Şu tutsun ( bir çeşit yemin )
Sürge yolu : Tomrukları kamyon yoluna çekmek için kullanılan yol
Su dökmek  : Tuvalet ihtiyacını yapmak
Salahna      : 1-Sırılsıklam ıslak , 2-İşe yaramayan köpek
Sapalaç      : Lüzumsuz konuşan , anlayışsız , dağınık
Sunmak      : Köpek havlaması  ( Köpekler bu gece çok sundu )
Sübek        : Beşiklerde bebeklerin çiş yapabilmeleri için kullanılan ağaçtan yapılan bir alet
Sofu boylu  : Kısa boylu
Şarpı          : Eşarp
Sap             : Ekin'in biçilmiş hali
Soluma       :
Sepken       : Yağmurun rüzgarın etkisiyle yan yağıp duvarı ıslaması
Sıklat         : Sıcaklık , bunaltı
Süflü         : Beceriksiz , işe yaramaz
Sivriç        : Fasülye,nohut ve mısır dikerken delik açmaya yarayan alet

T
Tisirmek  : Hapşurmak
Tisrek     : Dirsek
Tolu        : Dolu ( Tolu yağdı )
Tömek     : Damlarda hayvan pisliğinin dışarı atıldığı küçük pencere
Tılar
Taşut      : Armutun kesilerek kurutulması ile yapılan hoşaf türü bir şey
Tumb etmek : Takla attırmak
Tivriz
Tivis oynamak
Tonç
Tepsermek  : Uçuklamak , küçük yara
Tönike        : Teneke
Töcü          : Saç baş dağınık
Takım sanduğu
Tınar savurmak
Tıkış gibi
Tirsek    : Disrek

U - Ü
Ürya    : Rüya
Ürgendire : Hayvan güderken,genelliklede çift sürerken kullanılan sopa
Uşak   : Çocuk
Üleşmek : Paylaşmak
Ülertmek: Abartmak,gereksiz konuşmak
Upruk    : İbrik

Y
Yoksalıyın  : Yoksa
Yampeş      : Eğri
Yellemek    : Havalandırmak
Yaslağaç
Yeki           : Yada
Yüznumara : Tuvalet
Yanşamak   : Lüzumsuz konuşmak
Yutmak      : Oyunda kazanmak
Yampirik   : Eğri
Yeydana   : Ev yapımında tuğla veya kerpiç aralarına 45 derece açı ile çakılan ağaç
Yarsımak  : Kıskanmak , özenmek
Yarımak    : Koşmak
Yapışmak  : Tutmak
Yatak etmek : Yatak sermek
Yülümek   : Sivritmek
Yence , yenli : Hafif 
Yarsık etmek : Kıskandırmak
Yârin   : Yarın
Yalak   : Hayvanların yal yedikleri  ve su içtikleri kap
Yan yastuğu

Z
Zevle   :Sap arabasında kömüşleri boyundurukta tutabilmek için ve sapı burganaç ağacı ile sıkıştırmak için gerekli olan 2 tane ince ağaç
Zıbarna
Zöveke
Zâretmez  : Önemli değil,zararı yok
Zivildemek : Başın veya başka bir yerin ince ince kaşınması
Zoba   : Soba
Zübbe : Ağaçtan yapılan küçük düdük
Zetti   : Zaten
Zabalin : Sabahleyin
Zıngıldamak   : Sallanmak
 
 
   
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol